رئیس شورای امنیت سازمان ملل تصمیم نهایی در مورد فعالسازی مکانیسم ماشه علیه ایران را اعلام کرد

در حالی که گمانهزنیها درباره احتمال فعال شدن مکانیزم ماشه علیه ایران پس از تنشهای اخیر افزایش یافته رئیس دورهای شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرده است که تاکنون هیچ نشانه رسمی از سوی اعضای برجام برای آغاز این فرایند دیده نشده است. همزمان ایران نیز در نامهای به سازمان ملل مشروعیت حقوقی و سیاسی چنین اقدامی را به چالش کشیده است.
به گزارش میلی «الوی آلفارو د آلبا» نماینده دائم پاناما در سازمان ملل و رئیس دورهای شورای امنیت در ماه اوت ۲۰۲۵ در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره احتمال فعالسازی مکانیزم ماشه علیه ایران از سوی اعضای باقیمانده در برجام اعلام کرد: «تاکنون هیچ نشانه رسمی مبنی بر تصمیم اعضای توافق هستهای برای بهکارگیری این سازوکار دیده نشده است.»
او افزود که موضوع همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنان در جلسات شورای امنیت مطرح خواهد شد و این احتمال که مکانیسم ماشه در آینده فعال شود، منتفی نیست. آلبارو با اشاره به شرایط پیچیده اخیر گفت: «حادثه بمباران در خاک ایران، موجب واکنش سیاسی جمهوری اسلامی شده و همین موضوع بهطور طبیعی در جلسات پیشرو مورد بحث قرار میگیرد.»
اظهارات این مقام پانامایی در شرایطی بیان شده که کشورهای اروپایی با وجود سابقه طولانی در نقض تعهدات برجامی خود، بار دیگر ایران را به بازگرداندن تحریمها از مسیر مکانیزم ماشه تهدید میکنند. این در حالی است که پس از حملات غیرقانونی آمریکا و رژیم صهیونیستی به زیرساختهای هستهای ایران اعتبار حقوقی و سیاسی این سازوکار بهشدت زیر سؤال رفته و بسیاری از کارشناسان آن را ابزاری صرفاً تنبیهی و برخلاف روح توافق میدانند.
در همین زمینه سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران، در نامهای رسمی خطاب به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل رئیس شورای امنیت نماینده عالی اتحادیه اروپا و سایر اعضای شورا، دلایل فقدان مشروعیت حقوقی، سیاسی و اخلاقی سه کشور اروپایی برای فعالسازی سازوکارهای قطعنامه ۲۲۳۱ را تشریح کرده است.
گفتنی است که روز جمعه سوم تیر، دور تازهای از گفتوگوها میان ایران و تروئیکای اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) در استانبول برگزار شد. در این نشست، طرف ایرانی بهطور شفاف مخالفت خود را با هرگونه اقدام در راستای بازگشت تحریمها از طریق مکانیزم ماشه اعلام کرد.
پاناما رئیس دورهای جدید شورای امنیت
با آغاز ماه اوت کشور پاناما ریاست دورهای شورای امنیت سازمان ملل را از پاکستان تحویل گرفته است. شورای امنیت دارای ۱۵ عضو است که پنج کشور از جمله روسیه، آمریکا، چین، انگلیس و فرانسه بهعنوان اعضای دائم با حق وتو شناخته میشوند و ۱۰ کشور دیگر بهصورت غیر دائم و برای دورههای دو ساله از سوی مجمع عمومی سازمان ملل انتخاب میشوند.
اعضای غیردائم فعلی این شورا شامل پاناما، پاکستان، گویان، یونان، کره جنوبی، الجزایر، سیرالئون، اسلوونی، دانمارک و سومالی هستند. ریاست شورا بهصورت ماهانه و چرخشی میان اعضا واگذار میشود و رئیس نمایندگی هر کشور در سازمان ملل بهطور خودکار در آن ماه ریاست شورا را نیز عهدهدار میشود.
در کنار دبیرخانه مجمع عمومی، دیوان بینالمللی دادگستری، شورای اقتصادی و اجتماعی (اکوسوک) و شورای قیمومیت، شورای امنیت یکی از شش نهاد اصلی سازمان ملل به شمار میرود؛ نهادی که وظیفه اصلی آن حفظ صلح و امنیت جهانی است—هرچند در سالهای اخیر بهدلیل رویکردهای سیاسی و جانبدارانه برخی اعضای دائم، بارها مورد انتقاد قرار گرفته است.