شکاف جنسیتی در بازار کار ایران؛ نرخ مشارکت اقتصادی زنان ۵ برابر کمتر از مردان

مرکز آمار ایران که در پایان هر فصل اقدام به انتشار آخرین آمارها از بازار کار می‌کند، در جدیدترین گزارش خود آخرین وضعیت از بازار کار در زمستان 1403 را مورد بررسی قرار داد. داده‌ها حاکی از آن است که نرخ مشارکت اقتصادی و نرخ بیکاری نسبت به دوره مشابه سال قبل به طور همزمان کاهش یافتند و به‌ترتیب اعداد 40.1 درصد و 7.8 درصد در کل کشور را به ثبت رساندند.

در گزارش منتشرشده از سمت مرکز آمار ایران، وضعیت نیروی کار در کشور به تفکیک جنسیت افراد نیز بررسی شده است. آمارهای این بخش نشان می‌دهند نرخ بیکاری در زنان همچنان بیش از دو برابر مردان است. همچنین نرخ مشارکت اقتصادی در زنان حدود یک‌پنجم مردان گزارش شده است.

28 میلیون نفر از زنان، نه شاغل‌اند و نه به دنبال کار هستند

یکی از شاخص‌هایی که مرکز آمار در بررسی وضعیت بازار کار به آن می‌پردازد، نرخ مشارکت اقتصادی است. این شاخص نسبت افراد در سن کار که شاغل یا جویای کار هستند را به کل جمعیت 15 ساله و بیشتر نشان می‌دهد.

نرخ مشارکت اقتصادی زمستان در هر دو گروه زنان و مردان به میزان 0.7 واحد درصد کاهش پیدا کرد. به این ترتیب نرخ مشارکت اقتصادی مردان به 67.3 درصد رسید و این نرخ در بازار کار زنان به 13.1 درصد کاهش یافت.

مساله شایان توجه در این آمار، شکاف چشمگیر بین نرخ مشارکت اقتصادی زنان و مردان است؛ طوری که بر اساس این آمار، حضور مردان در بازار کار 5.1 برابر زنان است.

همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد از کل جمعیت 32 میلیون و 872 هزار نفری زنان در سن کار، بیش از 28 میلیون از آنها نه تنها شاغل نیستند، بلکه حتی دنبال شغل نیز نمی‌گردند.

خروج زنان و مردان از بازار کار

داده‌های مرکز آمار ایران از بازار کار زمستان سال گذشته حاکی از آن است که نرخ بیکاری مردان با 0.6 درصد کاهش نسبت به زمستان سال گذشته عدد 6.5 درصد را ثبت کرد و این نرخ در بخش زنان نیز با 1.4 درصد کاهش به 14.2 درصد رسید.

نکته جالب توجه اینکه با وجود کاهش نرخ بیکاری در بازار کار زنان و مردان، نرخ اشتغال افزایش نیافت. نکته‌ای که در کنار کاهش نرخ مشارکت اقتصادی، نشان‌دهنده دلسردی زنان و مردان از پیدا کردن شغل یا دلایل دیگری مثل ادامه تحصیل، مهاجرت و بازنشستگی زودهنگام آنهاست.

بیکاری زنان تحصیل کرده به بیش از 408 هزار نفر رسید

در بخش دیگری از گزارش خود، به آمار بیکاری فارغ التحصیلان آموزش عالی می‌پردازد. آمار کل کشور در این زمینه 10.7 درصد است که کاهش 0.9 درصدی نسبت به زمستان سال 1402 را نشان می‌دهد. این آمار با کاهش 0.1 درصدی در بخش مردان، عدد 7.6 درصد را به ثبت رساند.

همچنین با وجود اینکه نرخ بیکاری زنان تحصیل‌ کرده 2.5 درصد کاهش یافت، همچنان 408 هزار نفر، معادل 17.7 درصد از زنان فارغ‌التحصیل آموزش عالی بیکارند که این رقم 2.3 برابر مردان است.

اشتغال 66.5 درصد از زنان در بخش خدمات

در بخشی از گزارش مرکز آمار ایران، به وضعیت اشتغال در بخش‌های کشاورزی، صنعت و خدمات پرداخته شده است. بر اساس آمار مذکور، وضعیت اشتغال در بخش کشاورزی برای مردان 13.2 درصد است و 10 درصد از زنان نیز در این بخش شاغل هستند. همچنین سهم مردان در بخش صنعت 35.3 درصد است؛ زنان نیز 23.5 درصد در این بخش مشغول به کارند.

از سمتی دیگر 66.5 درصد از زنان شاغل در بخش خدمات مشغول کارند، این عدد در رابطه با مردان 51.4 درصد است و نشان از فعالیت بیشتر زنان در بخش خدمات در کشور دارد.