چرا ۱۴ مهر به عنوان «روز تهران» نامگذاری شده است؟
هر ساله در ۱۴ مهر، روز تهران جشن گرفته می‌شود؛ روزی که نه تنها یادآور یک رویداد تاریخی مهم است، بلکه فرصتی برای بازاندیشی در هویت و اهمیت پایتخت کشور محسوب می‌شود. اما دلیل انتخاب این تاریخ چیست؟
در تقویم رسمی ایران، ۱۴ مهر به نام «روز تهران» ثبت شده است. این روز یادآور رسمی شدن تهران به عنوان مرکز سیاسی و اداری کشور است و ارتباط مستقیمی با متمم قانون اساسی دوران مشروطه دارد.
تهران، شهری که امروز بیش از ۸ میلیون نفر جمعیت دارد و قلب اقتصاد، فرهنگ و سیاست ایران است، سابقه‌ای طولانی به عنوان پایتخت داشته است. اگرچه از زمان آقا محمدخان قاجار تهران عملاً مرکز حکومت بود، اما پایه قانونی آن با امضای متمم قانون اساسی در ۱۴ مهر ۱۲۸۶ شمسی محکم شد. این متمم، شامل ۱۰۷ اصل بود و در اصل چهارم آن به صراحت آمده بود: «پایتخت ایران طهران است».
این رویداد تاریخی سبب شد تا شورای عالی انقلاب فرهنگی، سال‌ها بعد، ۱۴ مهر را به عنوان روز تهران نامگذاری کند تا هم نقش تهران در تحولات سیاسی ایران برجسته شود و هم یادآور تلاش‌های مشروطه‌خواهان برای قانون‌مداری باشد. تهران از یک روستای کوچک در دامنه البرز به شهری مدرن تبدیل شده و شاهد رویدادهای بزرگی همچون انقلاب مشروطه، نهضت ملی شدن نفت، انقلاب اسلامی و بحران‌های طبیعی بوده است.
امروزه، روز تهران فرصتی است برای تأمل در چالش‌های این کلان‌شهر؛ از آلودگی هوا و ترافیک سنگین گرفته تا مسائل زیست‌محیطی و مهاجرت گسترده. با این حال، این روز یادآوری می‌کند که تهران با جاذبه‌های فرهنگی چون کاخ گلستان، بازار بزرگ، موزه‌ها و پارک‌ها، قلب فرهنگی ایران محسوب می‌شود. برنامه‌های شهرداری در این روز شامل نمایشگاه‌ها، همایش‌ها و فعالیت‌های شهروندی است که هدف آن افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت حفظ این شهر است.
۱۴ مهر بیش از یک مناسبت تقویمی است؛ این روز نماد رسمی شدن پایتخت و بخشی از تاریخ مبارزه برای عدالت و قانون‌مداری در ایران معاصر است. گرامیداشت این روز، یادآور مسئولیت ما در ساخت آینده‌ای پایدار برای تهران و کشور است.
