این استان محبوب دیگر ظرفیت ندارد / تهرانی‌ها مهاجرت نکنند!
در سال‌های اخیر، روند مهاجرت از تهران و سایر کلان‌شهرهای صنعتی به مناطق شمالی کشور به‌ویژه گیلان و مازندران، شتاب بی‌سابقه‌ای گرفته است؛ پدیده‌ای اجتماعی که اکنون به موضوعی داغ در فضای مجازی و برنامه‌های تلویزیونی تبدیل شده است.
در یکی از قسمت‌های برنامه «اکنون»، سروش صحت از حسن معجونی – بازیگر و کارگردان شناخته‌شده – درباره دلیل مهاجرتش به رشت پرسید و او پاسخ داد: «طبیعت، آرامش و فاصله گرفتن از فضای شلوغ شهری چون تهران» از مهم‌ترین دلایل تصمیمش بوده است. پاسخی که بسیاری از بینندگان را به فکر فرو برد، چرا که همین انگیزه، علت اصلی کوچ هزاران نفر از پایتخت به شمال کشور عنوان می‌شود.
از طبیعت تا سیاست؛ بحث داغ درباره «تغییر بافت جمعیتی»
در پی پخش این گفتگو، یکی از صفحات محلی گیلان مطلبی منتشر کرد که مدعی بود پشت موج مهاجرت به شمال، سیاستی سازمان‌یافته برای تغییر بافت جمعیتی نهفته است. در بخشی از این یادداشت آمده است:
«نشانه‌های روشنی از یک سیاست هماهنگ برای تغییر ترکیب جمعیتی و فرهنگی گیلان دیده می‌شود؛ سیاستی که با نام‌های زیبا و شعارهای توسعه‌محور پنهان شده است. نتیجه این روند چیزی جز کلونیزاسیون فرهنگی و جابه‌جایی هویتی نیست. گیلان دارد به آزمایشگاه “هفتادو‌ملت‌سازی” بدل می‌شود.»
این ادعا البته توسط بسیاری از کاربران و کارشناسان رد شد و رسانه‌ها از جمله برترین‌ها نیز اعلام کردند که صحت این تحلیل تأییدشده نیست و صرفاً بازنشر نظرات فضای مجازی بوده است.
مخالفان: «ایران سرای همه ایرانیان است»
در مقابل، گروهی از مخالفان چنین دیدگاه‌هایی معتقدند که این نوع تحلیل‌ها رنگ‌وبوی فاشیستی دارد و برخلاف روح ملی و وحدت فرهنگی ایران است. به گفته آنان، مهاجرت از یک شهر به شهر دیگر نباید به‌عنوان تهدیدی فرهنگی تلقی شود.
یکی از کاربران نوشت:
«اگر رفتن تهرانی‌ها به رشت خطرناک است، پس آمدن گیلانی‌ها به تهران چه؟ ایران خانه‌ی همه ماست.»
💬 واکنش کاربران؛ از اعتراض تا واقع‌گرایی
🔸 محمود با لحنی انتقادی نوشت:
«الان این‌همه از گیلان اومدن تهران مشکلی نیست ولی از تهران برن رشت، بده؟!»
🔸 علیرضا، که خود را اهل گیلان معرفی کرده، به مسئولیت مردم محلی اشاره کرد:
«بخش مهمی از حفظ فرهنگ و زبان گیلک برعهده خود مردم گیلانه. ما برای حفظ ارزش‌هامون چیکار کردیم؟»
🔸 کامران، با نگاهی انتقادی به هیاهوی رسانه‌ای گفت:
«چند ساله همه بی‌دلیل عاشق رشت شدن، ولی کسی از مشکلات زیرساختی شهر نمیگه.»
🔸 عرشیا، یکی از مخالفان جدی مهاجرت معکوس، نوشت:
«شما با ساخت ویلاهای لوکس دارید طبیعت استان ما رو نابود می‌کنید. چند بار بگیم نیاید گیلان؟!»
🔸 پریسا، دیدگاهی فلسفی‌تر مطرح کرد:
«اگر مهاجرت به رشت خطرناکه، پس مهاجرت به تهران یا خارج چی؟ مگه هر کس باید تا آخر عمر همون‌جا بمونه که به دنیا اومده؟!»
🔸 یارا، از تهرانی‌ها دفاع کرد:
«ما همیشه به طبیعت شمال احترام گذاشتیم. زباله نمی‌ریزیم، به درخت آسیب نمی‌زنیم. بی‌انصافی نکنید، تخریب محیط‌زیست فقط کار تهرانی‌ها نیست.»
🔸 و در پایان، سعیده پیشنهاد عملی‌تری داد:
«تنها راهش ممنوعیت تغییر کاربریه. مشکل از دلال‌هاست، نه مهاجرها. هرکس می‌خواد بیاد، باید با شرایط واقعی زندگی روستایی کنار بیاد.»
جمع‌بندی
به نظر می‌رسد بحث مهاجرت از کلان‌شهرها به شمال کشور، از یک مسئله شخصی و انتخاب سبک زندگی فراتر رفته و حالا به چالشی اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی بدل شده است. درحالی‌که برخی آن را تهدیدی برای بافت بومی می‌دانند، گروهی دیگر از آن به‌عنوان نشانه‌ای از حق انتخاب و آزادی در زیست شهری یاد می‌کنند.
اما پرسش اصلی هنوز پابرجاست:
آیا موج مهاجرت به شمال، حرکتی طبیعی در جست‌وجوی آرامش است یا نشانه‌ای از سیاستی پنهان برای تغییر چهره فرهنگی گیلان؟
