با طلای یزدی بیشتر آشنا شوید

آخرین به روزرسانی: ۱۱ خرداد ۱۴۰۴

زمان تقریبی مطالعه ۷ دقیقه

برخی طلاها با درخششی خیره‌کننده خودنمایی می‌کنند، در حالی که برخی دیگر، ملایم‌تر و با طرح‌هایی ساده‌تر عرضه می‌شوند. این طلای درخشان طلای یزدی است که با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، جایگاه ویژه‌ای در هنر و صنعت طلای ایران دارد.

در این مقاله قصد داریم با تاریخچه غنی طلای یزد آشنا شویم و به بررسی ویژگی‌های متمایزکننده‌اش بپردازیم. اگر شما هم می‌خواهید بدانید چرا مدلهای طلای یزدی تا این حد مورد توجه قرار گرفته، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

فهرست مطالب

طلای یزدی چیست؟

طلای یزدی را هنرمندان و زرگران چیره‌دست شهر یزد، با سبک و سیاق خاص این منطقه می‌سازند. این طلا از جنبه‌های گوناگونی نظیر عیار، رنگ، درخشش، طرح‌های به‌کاررفته و حتی روش ساخت، با سایر طلاها تفاوت دارد. محققان و باستان‌شناسان زیورآلات باستانی متعلق به دوران اشکانیان را در منطقه یزد کشف کردند. به همین خاطر، این شهر را خاستگاه هنر زرگری و ساخت طلا در ایران می‌شناسیم. قدمت هنر زرگری در یزد به بیش از دو هزار سال پیش بازمی‌گردد و از آن زمان تاکنون، یزد یکی از مراکز اصلی تولید زیورآلات و مصنوعات طلا است.

عیار طلای یزد چقدر است؟

یکی از پرسش‌های کلیدی در مورد طلای یزد، میزان عیار آن است. عیار طلا نشان‌دهنده میزان خلوص آن و مقدار سایر فلزات ترکیب‌شده در ساخت زیورآلات است. به دلیل نرمی و شکنندگی بیش از حد طلا آن را با فلزاتی مانند مس و نقره ترکیب می‌کنند تا استحکام و دوامش افزایش یابد.

در بیشتر نقاط ایران، مصنوعات طلا را معمولا با عیار ۱۸ می‌سازند. اما یکی از بارزترین و اصلی‌ترین ویژگی‌های طلای یزدی، عیار ۲۰ آن است. این عیار بالاتر به طلای یزد رنگی زنده‌تر، درخششی چشم‌نوازتر و جلایی متمایز نسبت به طلاهای با عیار پایین‌تر می‌دهد. استفاده از آلیاژ مناسب مس و نقره نیز باعث شده تا طلای یزد علاوه‌بر زیبایی، از مقاومت و دوام قابل قبولی نیز برخوردار باشد.

ویژگی طلای یزدی

طلای یزدی مجموعه‌ای از ویژگی‌های ممتاز را در خود جای داده که طرفداران بسیاری در داخل و حتی خارج از کشور دارد. برخی از مهم‌ترین این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:

عیار ۲۰: همان‌طور که اشاره شد، خلوص بالاتر، درخشش و رنگ بهتری به این طلا می‌بخشد.
طرح‌های زیبا و خاص: زرگران یزدی با الهام از نقوش سنتی، طبیعت و فرهنگ غنی ایرانی، طرح‌هایی منحصربه‌فرد و چشم‌نواز خلق می‌کنند.
ارزش فرهنگی و تاریخی بالا: با توجه به قدمت چندهزارساله هنر زرگری در یزد، طلای این منطقه بلکه حامل بخشی از تاریخ و فرهنگ ایران است.
رنگ زیبا و درخشان: طلای یزد به رنگ زرد روشن و براق شهرت دارد که جذابیت بصری فوق‌العاده‌ای به آن می‌بخشد.
مقاومت مطلوب: با وجود عیار بالاتر، به دلیل استفاده از آلیاژ مناسب، طلای یزدی از مقاومت خوبی در برابر خراشیدگی و تغییر شکل برخوردار است.
انعطاف‌پذیری بیشتر: به دلیل درصد خلوص بالاتر، انعطاف‌پذیری طلای یزد نسبت به طلاهای با عیار پایین‌تر، بیشتر است که امکان ایجاد طرح‌های ظریف‌تر را فراهم می‌کند.
مقاومت در برابر تغییر رنگ: طلای یزد مقاومت بسیار خوبی در برابر تغییر رنگ و زنگ‌زدگی از خود نشان می‌دهد.

ویژگی طلای یزدی — یکی از ویژگی طلای یزد درخشش زیاد آن است.

تفاوت طلای یزد با طلاهای سایر استان‌ها

در ایران، ساخت طلا با عیار کمتر از ۱۸ مرسوم نیست و در اکثر شهرها، زیورآلات با عیار ۱۸ تولید می‌شوند. با این حال، در برخی مناطق مانند استان‌های جنوبی، به دلیل علاقه مردم به طلای زرد پررنگ، از عیارهای ۲۱ و ۲۲ نیز استفاده می‌شود. طلای یزدی با عیار ۲۰، در این میان جایگاه خاصی دارد. تفاوت اصلی طلای یزدی با سایر استان‌ها را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.

بیشتر بخوانید:

اجرت طلا را چگونه محاسبه می‌کنند؟

ویژگی	طلای یزدی	طلاهای رایج سایر استان‌ها	طلای مناطق جنوبی
عیار	۲۰	معمولا ۱۸	۲۱ یا ۲۲
رنگ و درخشش	زرد روشن، براق و درخشان	معمولا کم‌رنگ‌تر، جلای کمتر	زرد پررنگ، درخشش زیاد
طرح و ساخت	طرح‌های خاص و منحصربه‌فرد (مانند چینابی، هل و گل، النگو اشرفی)، اغلب دست‌ساز با ظرافت بالا	طرح‌های متنوع، بیشتر ماشینی یا با ظرافت کمتر در کارهای عمومی	طرح‌های خاص منطقه‌ای، گاهی با جزئیات زیاد
اجرت ساخت	به دلیل طرح خاص، دست‌ساز بودن و عیار بالاتر، ممکن است بیشتر باشد	معمولا متوسط، بسته به طرح و پیچیدگی	ممکن است به دلیل عیار بالا و طرح، متفاوت باشد
مقاومت و شکنندگی	استحکام خوب به دلیل آلیاژ مناسب، شکنندگی کمتر از طلای خالص	استحکام مناسب	به دلیل خلوص بالاتر، ممکن است کمی نرم‌تر باشد

جدول مقایسه طلای یزد با طلای سایر استان‌های ایران

طلای یزد بهتر است یا اصفهان؟

هر دو شهر از قطب‌های مهم و تاریخی طلاسازی در ایران هستند و هر کدام سبک و ویژگی‌های خاص خود را دارند. طلای اصفهان نیز با طرح‌های اسلیمی و میناکاری‌های هنرمندانه شهرت دارد و معمولا با عیار ۱۸ ساخته می‌شود. انتخاب بین این دو به سلیقه شخصی، نوع طرح مورد نظر و اولویت‌های خریدار بستگی دارد. طلای یزد با عیار بالاتر و طرح‌های خاص خود، جذابیت ویژه‌ای برای علاقه‌مندان به طلاهای پرعیار و کارهای دستی منحصربه‌فرد دارد.

مقایسه طلای یزد و اصفهان — عیار طلای یزد بیشتر از عیار طلای اصفهان است.

مدل‌های طلای یزد

مدل‌های طلای یزد بسیار متنوع بوده و طیف وسیعی از سلیقه‌ها را پوشش می‌دهند. از طلاهای ۲۰ عیار یزد برای ساخت انواع زیورآلات مانند زنجیر، دستبند، النگو، گردنبند، گوشواره و انگشتر استفاده می‌شود. برخی از معروف‌ترین و شاخص‌ترین انواع طلای یزد عبارت‌اند از:

زنجیر چینابی: یکی از مشهورترین و زیباترین زنجیرهای یزدی که به دلیل بافت خاص و روان خود (شبیه به جریان آب) به این نام خوانده می‌شود.
زنجیر هل و زنجیر هل و گل: این زنجیرها با الهام از دانه‌های هل و ترکیب آن با زنجیر چینابی (در مدل هل و گل) ساخته می‌شوند.
زنجیر پوست ماری و زنجیر خشخاشی: از دیگر زنجیرهای محبوب یزدی با بافت‌های منحصربه‌فرد هستند.
النگوهای اشرفی: النگوهای قطور و درشت با طرح‌های سنتی و برجسته که از نمادهای طلای یزدی محسوب می‌شوند.
گردنبندها و دستبندهای نگین‌دار: استفاده از نگین‌ها و مرواریدهای خاوری در ترکیب با طلای ۲۰ عیار، جلوه‌ای خاص به این زیورآلات می‌بخشد.
مدال‌های سه لیره و مدال قرآن: از جمله مدال‌های سنتی و پرطرفدار یزدی هستند.

قیمت و خرید طلای یزد

قیمت طلای یزدی، مانند سایر انواع طلا، تحت تاثیر عواملی چون قیمت روز طلا، وزن قطعه، عیار، اجرت ساخت و مالیات بر ارزش افزوده قرار دارد. با توجه به عیار بالاتر و اغلب دست‌ساز بودن طرح‌های خاص، اجرت ساخت طلای یزدی ممکن است نسبت به طلاهای ماشینی و با عیار پایین‌تر، بیشتر باشد.

ست دستبند، گردنبند و گوشواره طلا. — اجرت طلای یزد نسبت به برخی دیگر از انواع طلا بیشتر است.

جمع‌بندی

طلای یزدی با تلفیقی از خلوص بالا، طرح‌های هنرمندانه و اصیل و پیشینه غنی فرهنگی، گزینه‌ای ارزشمند است. اگرچه ممکن است به دلیل اجرت ساخت، برای سرمایه‌گذاری صرف گزینه‌ اول نباشد. برای کسانی که همزمان به حفظ ارزش سرمایه و بهره‌مندی از زیبایی و اصالت طلا می‌اندیشند، انتخابی بی‌نظیر محسوب می‌شود.