همه چیز درباره مالیات بر عایدی سرمایه؛ از نرخ تا معافیت‌ها
افزایش مالیات در سال جاری سروصدای زیادی به‌پا کرد. از سال ۱۳۹۹ با معرفی نوعی از مالیات به نام مالیات برعایدی سرمایه، ابهام‌های زیادی در خرید و فروش انواع دارایی از جمله طلا برای مردم به‌وجود آمد. در ادامه، به‌طور کامل این نوع مالیات، نرخ و معافیت‌های آن را بررسی می‌کنیم. در انتها هم، راهکاری مهم در این زمینه پیشنهاد خواهیم داد.
مفهوم مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟
مالیات بر عایدی سرمایه (CGT مخفف Capital Gains Tax) به مالیاتی گفته می‌شود که بر سود کلان حاصل از فروش دارایی‌های سرمایه‌ای مثل املاک، سهام یا سایر اشکال سرمایه‌های مالی مثل خودرو، طلا و سکه اعمال می‌شود. به بیان ساده، به ازای سودی که از فروش سرمایه یا دارایی به‌دست می‌آورید، مالیات می‌پردازید.
دلیل تصویب مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟
دلیل تصویب قانون مالیات بر عایدی سرمایه جلوگیری از سفته‌بازی، سوداگری و دلالی در بازارهای مالی است؛ چراکه از رشد اقتصاد کشور جلوگیری می‌کند. درنتیجه، طبق ادبیات اقتصادی، بازار مولد به‌حساب نمی‌آید. به همین دلیل، سود حاصل از دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های غیرمولد شامل مالیات می‌شود.
البته در این قانون شرایطی هم برای نرخ تورم وجود دارد که براساس داده‌های بانک مرکزی اعمال خواهد شد. میزان معافیت‌های این طرح طوری تعیین شده که فقط کمتر از ۵ درصد جامعه مشمول این طرح مالیاتی خواهند شد. برای بررسی متن قانون مالیات بر عایدی سرمایه و معافیت‌های آن به سایت اداره مالیات کشور مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: راه‌حل‌های فرضی برای مهار تورم در ایران
میزان و نحوه محاسبه مالیات بر عایدی سرمایه
نرخ قطعی و فرمول دقیق این مالیات به‌طور دقیق مشخص نشده است. ازطرفی، براساس لایحه درحال بررسی در مجلس، براساس سرمایه و دارایی متفاوت خواهد بود؛ اما به‌طور کلی فرمول محاسبه مالیات به‌صورت زیر است:
مالیات بر عایدی سرمایه = (قیمت فروش−قیمت خرید) × نرخ مالیات
برای مثال اگر دو سال گذشته ملکی را به مبلغ ۲۰۰ تومان خریداری کرده و امسال با قیمت ۵۰۰ تومان فروختید، سود شما از فروش ملک ۳۰۰ تومان خواهد بود. نرخ مالیات ملک شما به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:
۱۲۰ میلیون = ۴۰٪ × (۲۰۰-۵۰۰)
بیشتر بخوانید: ۱۰ روش برای بهترین سرمایه‌گذاری در ایران
مالیات بر عایدی سرمایه شامل چه دارایی‌هایی می‌شود؟
بر اساس قانون جدید مالیاتی، سود حاصل از خرید و فروش دارایی‌ها در بازار مسکن، خودرو، طلا، ارز و رمز ارز شامل مالیات خواهد شد. انواع مالیات بر عایدی سرمایه به‌صورت زیر است:
۱- مالیات بر عایدی مسکن
درصورتی‌که در بازار املاک و مستغلات سرمایه‌گذاری کرده و سود هنگفتی به‌دست آوردید، مالیات بر عایدی سرمایه شما طبق جدول زیر محاسبه می‌شود:
| درصد مالیات | ۶۰ درصد | ۴۰ درصد | ۲۰ درصد | ۱۰ درصد | ۵ درصد |
| زمان نگهداری | کمتر از ۱ سال | ۲ سال | ۳ سال | ۴ سال | ۵ سال یا بیشتر |
در موارد زیر از پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه مسکن معاف هستید:
| شرح معافیت | شرایط |
|---|---|
| یک ملک با تملک بیش از دو سال | افراد بالای ۱۸ سال که فقط یک واحد مسکونی با سابقه مالکیت بیش از دو سال داشته باشند، از پرداخت مالیات معاف هستند. |
| معافیت برای همسر و فرزندان | هر شخص می‌تواند به ازای هر یک از همسر و فرزندان بالای ۱۸ سال خود که واحد مسکونی ندارند، تا سقف ۴ واحد مسکونی با سابقه مالکیت بیش از دو سال را بدون پرداخت مالیات داشته باشد. شرط استفاده از این معافیت، استفاده نکردن از آن در ۵ سال گذشته است. |
| انتقال ارث، مهریه و جهیزیه | انتقال ملک در قالب ارث، مهریه یا جهیزیه مشمول مالیات بر عایدی سرمایه مسکن نمی‌شود. |
| اراضی کشاورزی | اراضی کشاورزی شامل باغ و زمین زراعی در خارج از شهر (به جز باغ ویلا) از مالیات معاف هستند. شرط معافیت، مالکیت بیش از ۳ سال و انجام عملیات کشاورزی در حداقل ۳ سال از ۵ سال قبل از فروش است. |
| معاملات در حین ساخت | اولین معامله ملک بعد از دریافت پروانه ساختمانی تا قبل از صدور گواهی پایان کار، مشمول مالیات نیست. به شرطی که از زمان صدور اولین پروانه ساختمانی بیش از ۴ سال نگذشته باشد. اولین انتقال پس از صدور گواهی پایان کار نیز معاف از مالیات است. |
بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری در طلا یا مسکن؛ کدام یک گزینه مناسب شماست؟
۲- مالیات بر عایدی خودرو
اگر در بازار خودرو سرمایه‌گذاری کردید، مالیات بر عایدی خودروی شما طبق جدول زیر محاسبه خواهد شد:
| درصد مالیات | ۳۰ درصد | ۲۰ درصد | ۱۰ درصد | معاف از مالیات |
| زمان نگهداری | کمتر از ۱ سال | ۱ تا ۲ سال | بیشتر از ۲ سال | بیشتر از ۳ سال |
در موارد زیر از پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه خودرو معاف خواهید بود:
| شرط معافیت | توضیحات |
|---|---|
| تنها یک وسیله نقلیه | اشخاص بالای ۱۸ سال که فقط یک وسیله نقلیه دارند، درصورتی‌که مدت مالکیت‌شان بیش از یک سال باشد. |
| معافیت خانواری | به تعداد اعضای خانوار در یک خانواده تا سقف ۴ خودرو معافیت مالیاتی تعلق می‌گیرد. |
| خودروی پلاک شخصی | خودرو با پلاک شخصی متعلق به شخص غیرتجاری بالای ۱۸ سال با دوره تملک بیشتر از ۲ سال، درصورتی‌که مالک آن پلاک شخصی دیگری نداشته باشد، معاف از مالیات است. |
۳- مالیات بر عایدی سرمایه طلا، ارز و رمزارز
درصورتی‌که سرمایه‌گذاری شما در بازار طلا و ارز باشد، مالیات بر عایدی سرمایه شما طبق جدول زیر محاسبه خواهد شد:
| زمان نگهداری | کمتر از ۱ سال | ۱ تا ۲ سال | بیشتر از ۲ سال |
| درصد مالیات | ۳۰ درصد | ۲۰ درصد | ۱۰ درصد |
البته هنوز این نوع مالیات برای رمزارزها هنوز به تصویب نرسیده است.
در شرایط زیر، از پرداخت مالیات بر عایدی طلا و ارز معاف هستید:
| نوع معافیت | توضیحات |
|---|---|
| معافیت سالیانه ۲۰۰ گرم طلای ۱۸ عیار | اشخاص حقیقی بالای ۱۸ سال می‌توانند تا سقف ۲۰۰ گرم طلای ۱۸ عیار را در سال بدون پرداخت مالیات به فروش برسانند. |
| شرط استفاده | برای برخورداری از این معافیت، نباید در طی ۵ سال گذشته از این امتیاز استفاده شده باشد. |
| معافیت مالیات بر عایدی برای افراد با درآمد کم | اشخاصی که در سال کمتر از ۲۰۰۰ یورو درآمد دارند، از پرداخت مالیات بر عایدی معاف هستند. |
درنظر داشته باشید به طلای آب شده مالیات، اجرت و کارمزد تعلق نمی‌گیرد؛ بنابراین شما می‌توانید با تبدیل سرمایه خود به طلای آب شده، از تورم جلو بزنید. نرخ قیمت طلای آب شده براساس قیمت جهانی طلای آب شده ۱۸ عیار محاسبه می‌شود.
در اپلیکیشن میلی می‌توانید بدون هیچ محدودیتی، طلای آب شده ۱۸ عیار بخرید و آن را در زمان دلخواه به پول نقد تبدیل کرده به‌صورت شمش طلا تحویل بگیرید.
بیشتر بخوانید: انتخاب بهترین گزینه سرمایه‌گذاری با سود روزانه
۴- مالیات بر عایدی در بورس
بر اساس قوانین، باتوجه به این که بازار بورس، سرمایه را به سمت تولید میبرد و به رشد اقتصادی کشور کمک می‌کند، از مالیات بر عایدی سرمایه معاف است. براساس تبصره ۷ قانون مالیات بر عایدی، در راستای حمایت از بازارهای مولد، سود سرمایه حاصل از نقل‌وانتقال اوراق بهادار یا کالاهای مورد معامله در بورس و بازارهای خارج از بورس، مانند صندوق‌های کالایی، صندوق املاک و گواهی‌های سپرده کالایی، شامل مالیات نمی‌شود.
بیشتر بخوانید: ۷ تفاوت مهم سرمایه‌گذاری در بازار بورس و طلا
زمان اجرای مالیات بر عایدی سرمایه
درحال حاضر، هنوز زیرساخت اجرایی این قانون توسط سازمان امور مالیاتی به‌طور دقیق مشخص نشده است. باوجوداین، برای اجرای قانون ۳ سال تنفس درنظر گرفتند که بعد از تصویب نهایی عملی خواهد شد. در این بازه، می‌توانید دارایی خود را بدون پرداخت مالیات باخیال راحت بفروشید.
مالیات بر عایدی سرمایه؛ دغدغه دست‌وپاگیر یا فرصت طلایی؟
مالیات بر عایدی سرمایه یکی از ابزارهای مالیاتی است که به سود حاصل از فروش دارایی‌ها اعمال می‌شود. با درک دقیق این نوع مالیات و نحوه محاسبه آن، می‌توانید برنامه‌ریزی مالی بهتری انجام دهید. این نوع مالیات هنوز عملی نشده است. در کنار سرمایه‌گذاری در مسکن و سایر دارایی‌ها، خرید طلای آب شده گزینه‌ای مناسب برای حفظ و افزایش ارزش دارایی شما خواهد بود.
طلای آب شده به دلیل قیمت مناسب‌تر در مقایسه با سایر انواع طلا، گزینه ایده‌آلی برای سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت است. در ضمن، خرید طلای آب شده در میلی مالیات و هزینه‌های اضافه ندارد.
سوالات متداول
مالیات بر عایدی سرمایه نوعی مالیات است که بر سود حاصل از فروش دارایی‌هایی مانند طلا، املاک و سهام تعلق می‌گیرد. این مالیات فقط برای سود حاصل از فروش اعمال می‌شود و شامل اصل سرمایه شما نمی‌شود.
محاسبه مالیات بر عایدی سرمایه به نوع دارایی، زمان نگهداری و شرایط دیگر بستگی دارد. برای محاسبه دقیق مالیات بر عایدی سرمایه خود، باید از یک متخصص مالیاتی یا نرم افزارهای مربوط استفاده کنید.
نرخ مالیات بر عایدی سرمایه به نوع دارایی، زمان نگهداری و میزان سود شما بستگی دارد.
