«این انگشتر، ۳ قیراط الماس روشه…»

اگر یک انگشتر الماس جذاب و دیدنی پشت ویترین مغازه طلافروشی توجه‌تان را به خودش جلب کرد، برای محاسبه قیمت آن مفهومی به نام قیراط به‌میان می‌آید. قیراط، هویت و ارزش یک سنگ یا جواهر قیمتی مثل الماس را نشانه می‌گیرد. در صنعت جواهرسازی با توجه به کوچک بودن سنگ‌های قیمتی، واحد گرم چندان برای اندازه‌گیری مناسب نیست؛ به همین دلیل به واحدی کوچک‌تر از گرم یعنی قیراط نیاز داریم. در این مقاله همه چیز راجع به واحد اندازه‌گیری قیراط و نحوه تبدیل آن به گرم و سوت را بررسی می‌کنیم.

قیراط چیست؟

قیراط (Carat) یکی از واحدهای اندازه‌گیری سنگ‌ و جواهراتی مانند الماس بوده و برای تعیین وزن و ارزش‌گذاری این سنگ‌ها استفاده می‌شود. این واحد خاص، به‌طور دقیق‌تر تفاوت‌های کوچک در وزن را نمایش می‌دهد و با علامت اختصاری Cr یا Kr شناخته می‌شود.

بیشتر بخوانید: راهنمای کامل اصطلاحات بازار طلا

مقایسه قیراط با سایر واحدهای اندازه‌گیری

واحد اندازه گیری قیراط از گرم کوچکتر و از سوت بزرگتر است. در جدول زیر، می‌توانید معادل گرم، میلی‌گرم و سوت هر قیراط را مشاهده کنید.

اجازه دهید دقیق‌تر آن را بررسی کنیم:

• هر قیراط چند گرم است؟

باتوجه به ابعاد سنگ‌های قیمتی تفاوت‌ کوچک در وزن آن‌ها تاثیر زیادی بر ارزش سنگ خواهد داشت. اینجا قیراط به جای گرم، کار اندازه‌گیری را ساده می‌کند. هر یک قیراط معادل ۲۰۰ میلی‌گرم است. به‌عبارتی یک گرم معادل ۵ قیراط محاسبه می‌شود. برای تبدیل قیراط به گرم باید عدد موردنظر را بر پنج تقسیم کنید؛ برای مثال، سنگی با وزن ۲۰ قیراط معادل ۴ گرم است.

• هر قیراط چند سوت است؟

سوت در جواهرسازی معادل ۱۰۰۰ میلی گرم شناخته می‌شود. هر قیراط برابر با ۲۰۰ سوت است. برای تبدیل قیراط به سوت کافی‌است عدد موردنظر را در ۲۰۰ ضرب کنید. برای مثال، ۲۰ قیراط طلا برابر با ۴۰۰۰ سوت است. البته برای اندازه‌گیری طلا، معمولا قیراط به‌کار نمی‌رود و همان گرم یا سوت را به‌کار می‌برند.

بیشتر بخوانید: سوت طلا چیست؟

نگاهی بر تاریخچه جذاب قیراط

واحد قیراط که امروزه به عنوان واحد استاندارد اندازه‌گیری وزن سنگ‌های قیمتی استفاده می‌شود، تاریخچه‌ای طولانی و جذاب دارد. یونانیان باستان از دانه‌های درختی به نام کاروب (carob) برای اندازه‌گیری وزن سنگ‌های قیمتی استفاده می‌کردند. بعدها واژه کاروب در زبان عربی به نام قیراط شناخته شد. در اواسط قرن پانزدهم این کلمه به‌صورت karat یا carat به زبان انگلیسی وارد شد.

 در دوران قرون وسطی، واحد قیراط در تجارت سنگ‌های قیمتی و فلزات گرانبها در خاورمیانه و اروپا بین بازرگانان و جواهرسازان شناخته شد. در قرن ۱۹، برای استانداردسازی واحدهای اندازه‌گیری در صنعت جواهرات تلاش‌هایی صورت گرفت. در نهایت، در قرن ۲۰ و در سال ۱۹۰۷، در کنفرانس بین‌المللی اوزان و مقیاس‌ها در پاریس، قیراط به عنوان واحد استاندارد بین‌المللی برای وزن‌کشی سنگ‌های قیمتی تصویب شد. از همان موقع، هر قیراط برابر با ۲۰۰ میلی‌گرم یا ۰٫۲ گرم تعریف شده است. 

رابطه قیراط با اندازه جواهرات و سنگ‌های قیمتی

برای مقایسه بهتر سراغ یکی از جواهرات باارزش یعنی الماس می‌رویم. در تعیین رابطه قیراط با قیمت جواهر، هرچه قیراط آن بالاتر باشد، ارزش آن بیشتر است. جالب است بدانید اندازه سنگ ارتباطی با وزن و قیراط آن ندارد. یعنی ممکن است یک سنگ بزرگ الماس با قیراط و وزن پایین، قیمت کمتری از سنگ الماس کوچکتر با قیراط بالاتر داشته باشد؛ به‌عبارتی، در تعیین قیمت و قیراط سنگ، چگالی آن اهمیت دارد نه اندازه آن. 

برای درک بهتر مثال زیر را درنظر بگیرید:

• دو سنگ الماس و یاقوت با یک اندازه، قیراط و وزن یکسان ندارند.
• همچنین دو سنگ الماس با اندازه یکسان و کیفیت متفاوت، وزن و قیراط یکسان ندارند.

فاکتور وزن چه در الماس و چه در طلا یکی از مهم‌ترین عوامل برای تعیین ارزش قطعه محسوب می‌شود. البته در سنجش کیفیت طلا، عیار آن نیز اهمیت دارد. به‌ عبارتی در بررسی تفاوت قیراط و عیار می‌توان گفت قیراط برای اندازه‌گیری جرم و عیار برای سنجش خلوص طلا به‌کار می‌رود. برای مثال، شما می‌توانید به میزان میلی گرم طلای آب شده که از میلی خریداری می‌کنید، صاحب طلای ۱۸ عیار باکیفیت شوید.

بیشتر بخوانید: گران‌بهاترین فلزات جهان کدامند؟ رتبه‌بندی بر اساس قیمت

رابطه قیراط و وزن‌های جادویی

هرچه وزن سنگ قیمتی مثل الماس بیشتر باشد، معمولاً بزرگ‌تر و گران‌تر است. نکته جالب اینجاست که بعضی وزن‌ها خاص‌تر از بقیه هستند؛ به‌عبارتی خونشان رنگین‌تر است. به وزن‌هایی مثل ۰٫۵، ۰٫۷۵ و ۱ قیراط، وزن‌های جادویی می‌گویند. این وزن‌ها خیلی خاص هستند و الماس‌هایی با این وزن‌ها کمیاب‌تر و گران‌تر هستند. این اعداد گرد و خوشایند معمولا تقاضای بیشتری دارند؛ به‌همین دلیل قیمتشان بالاتر است. برای مثال، اگر تصمیم دارید انگشتری با سنگ برلیان تهیه کنید، درنظر داشته باشید وزن‌های جادویی گزینه‌های بهتر و البته گران‌تر خواهند بود.

بیشتر بخوانید: چگونه قیمت برلیان را به طور دقیق محاسبه کنیم؟

راز قیمت الماس در یک کلمه: قیراط

قیراط چیست؟ این واحد اندازه‌گیری کوچک کلید کشف دنیای بزرگ سنگ و جواهرات قیمتی مثل الماس محسوب می‌شود. در این مقاله مفهوم و معادل قیراط به گرم ‌و سوت را بررسی کردیم. از دانه‌های گیاه کاروب در یونان باستان گرفته تا تعریف مدرن آن به عنوان ۰٫۲ گرم در قرن ۲۰، نگاهی به تاریخچه آن انداختیم و در نهایت، وزن‌های جادویی سنگ‌های قیمتی را به قیراط معرفی کردیم.

سوالات متداول